22 Eylül 19242te Mustafa Kemal, Samsun’da Ticaret Okulu öğretmenlerinin verdiği çaya katılıyor ve konuşmasında Cumhuriyet’in rotasını, bilimsel çalışmaların çizeceğini anlatıyordu:
“Dünyada herşey için; uygarlık için, hayat için, başarı için en hakiki mürşit ilimdir; fendir. İlim ve fenin dışında rehber aramak dikkatsizliktir, bilgisizliktir,yanlışlıktır. Yalnız ilmin ve fenin yaşadığımız her dakikadaki devrelerinin olgunlaşmasını kavramak ve yükselişini zamanla izlemek şarttır. Binlerce sene önceki ilim ve fen dilinin çizdiği kuralları, şu kadar bin sene sonra bugün olduğu gibi uygulamaya kalkışmak, elbette ilim ve fenin içinde bulunmak değildir..”
“Arkadaşlar, bugün vardığımız sonuç,çok mutluluk verici, ümit vericidir. Fakat bu mutluluğu saklı tutabilmek için, ümitleri uygulama sahasına koyabilmek için bundan sonra dikkat edilecek noktalar da çoktur. En önemli, en gerçekçi nokta eğitim sorunudur. Eğitimdir ki bir milleti ya hür, bağımsız, şanlı,yüce bir millet halinde yaşatır; ya da bir milleti esirliğe ve yoksulluğa düşürür.”
“Milli eğitimin ne demek olduğunu bilmekte artık bir yol karışıklığı kalmamalıdır. bir de milli eğitim gerçekleştikten sonra onun dilini, metodunu, araçlarını da milli yapmak zorunluluğu tartışılmazdır. Milli eğitim ile açılmak ve yükseltilmek istenilen genç beyinleri, bir yandan da paslandırıcı, uyuşturucu, gerçek dışı fazlalıklarla doldurmaktan dikkatle kaçınmak gereklidir.”