ÇOCUK VE ÖLÜM

Algıda seçiliğe güzel bir örnek bu olsa gerek; çocuğunuzun gelişimine, sorularına paralel olarak gözünüz daha önce görmediklerinizi görmeye başlıyor. Bizim evde son ayların konusu “ÖLÜM”. Biliyorum iç açıcı değil ama sanırım bütün anneleri cevap vermek adına zorlayan bir konu. Tüm amaçları yaşamı tanımak olan çocularımıza ölümü anlatmak hiç kolay değil.

Aslında herşey 3 yaşını doldurduğu günlerde, geçtiğimiz şubatta , kızımın babaanne kelimesini keşfetmesi ile başladı. Rahmetli kayınvalidem kızımın doğumunu görememişti. Evimizde fotoğrafları olmasına rağmen bir gün sohbette geçen “babaanne” lafının üzerine ;

– babamın da annesi var mı anne ?

diye sordu. Herkesin anne – babasının olduğunu anlattım. Fotoğraflarına baktık tekrar birlikte.

Geçen bu süre içinde değişik dönemlerde değişen sorularla devam etti merakı.

Bir sonraki soru “nerdeler” oldu. Şimdi yanlış olduğunu anladığım “uzaktalar” cevabını verdim.

-uçakla mı gidebiliriz yanlarına?

oldu karşılığı.

Sonra sanırım bir gün annemlerden öğrenmiş;

– Benim babaannem öldü mü? dedi.

Tabii çocuklara “evet” demeniz yeterli olmuyor, hatta ölüm konulu sorular için bir başlangıç oluyor sadece.

Ertesi gün Ayfer ablasına ;

– biliyor musun benim babaannem kendisi ölmüş kimse onu öldürmemiş diye sevinçle anlatıyordu.

Çocuk aklıyla bile “ölmek” , “öldürülmek” yanında sevinilecek bir olay. Şiddet içeren çizgi filmler seyretmemesine rağmen etkilenmiş öldürülmekten. Gerçi meşhur ” Aslan Kral” cd miz yeterince şiddet içeriyor, unutmuşum. ( O çizgi film hiç çocuklara göre değil ya, içerdiği güzel mesajlar var ama şiddet maksimum düzeyde. Niye aldıysam?)

Bugünlerde ise özellikle uyku öncesi yaptığımız sohbetlerde bana dediği şey şu;

-“Anne sen ölünce uzaklara gitme söz ver bana burda yanımda kal ne olur? söz veer!”

Ölümü anlatırken çocuklarımızın yaşı, gelişim dönemi ve üzerinde düşünülmüş kısa ve net cevaplar vermek önemliymiş.

Uzman Psikolog ,Seçil Akaygün Cüntay’ın “Çocuğa ölümü anlatmak” başlıklı makalesinde çoğu sorumuzun cevabı mevcut, ayrıca çeşitli yaş gruplarına göre de detaylandırılmış, sizde faydalanabilirsiniz.
Kızımın yaşı itibarıyle okul öncesi dönemde çocuklara yönelik kısmından alıntı yaptım;

  • Çocuklar ölüm kavramına tanık olmuş, televizyonda görmüş veya masallarda duymuş olabilir. Çocukla ölüm hakkında yapılacak uygun bir konuşma onun kafasındaki yanlış anlaşılmaları, korkular ve senaryoları anlamamıza, gerekirse sağlıklı olanla değiştirmemize yardımcı olabilir.
  • Her yaşta farklı olan zihinsel ve duygusal gelişim, ölüm konusunu anlamak ve anlatmak konusunda da farklı yaklaşımlar gerektirir. Okul öncesi dönemdeki çocuk için ölüm bizler için ifade ettiği anlamı taşımaz. Bu yaştaki çocuklara ölümü tarif etmek ?artık yanımızda olmayacağı, ona sarılamayacağımız, dokunamayacağımız ama onu sevmeye devam edeceğimiz? olarak anlatılabilir. Bu yaşta çocuklar çok sık ölen kişilerin ?nereye gittikleri?, ?nasıl oldukları? hakkında sorular sormak isterler. Bu sorulara elinizden geldiğince doğru, kısa ve net cevaplar vermek, uzun anlatımlarda bunmamak önemlidir.
  • Ölen kişi için ?uzaklara gitti?, ?uzun bir uykuya daldı? benzetmeleri ise, çocuğun kafasının karışmasına, birilerinin gitmesi veya uyumasından korkmalarına ve endişe duymalarına sebep olabilir. Bu söylemleri kullanmadan ölümü anlatmak çok zor da olsa, ölümün canlıyken yaptıklarımızı artık yapamadığımız bir durum olduğunu anlatılmalı, sorulara çocuklar sordukça cevap verilmeli, çocuğun hazır olmadığı açıklamalar yapmamaya dikkat edilmelidir.
  • Ölen kişinin yaşını ölüm nedeni olarak göstermek ise, (?Aysel Halan çok yaşlı olduğu için öldü? gibi), çocuğun anne ve babasının da bir gün öleceği gerçeği ile yüzleşip, bundan korkmasına sebep olabilir. Bu durumda da çocuk, anne babası yanında olmayacağı zaman ona kimin bakacağını düşünerek, anne ve babasına ?siz ne zaman öleceksiniz?? diye sorabilir. Bu soruya cevap olarak, ?sanırım bizi kaybetmekten ötürü endişeleniyorsun canım, çoğu insanlar uzun süreler yaşarlar, ben ve baban da uzun süre yaşamayı bekliyoruz ve senin ne zaman ihtiyacın olsa yanında olacağız? demek yeterli olabilir. Böyle bir açıklamadan sonra bile çocuk tekrar tekrar aynı soruları sorabilir, güvence almak isteyebilir. Her sorduğunda aynı cevabı tutarlılıkla vermek önemlidir.

NOT: “Çocuğa Ölümü Anlatmak” başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Seçil AKAYGÜN CÜNTAY’e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com kütüphanesinde yayınlanmıştır.

cocuklacocuk için bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  1. meraba ben psikolojık danısman demet karakartal şu anda yuksek lısans yapıyorum tez asamasındayım tez konumu cocuk ve ölüm üzerine yapmayı dusunuyorum ancak makale yazmakta zorlanıyorum yardım edersenız sevınırım.

    Merhaba Demet hn, biz uzman değiliz öncelikle, nasıl bir yardım istediğinizi ana sayfadan bulacağınız mailimize detaylı gönderirseniz seve seve yardım etmek isteriz.

  2. Bu konu beni bugünlerde zaten çok etkiliyor.Hamilelikle birlikte araba kullanmayı eşimin yoğun istekleriyle hiç bir sakınca olmadığını bildiğim halde bırakmıştım.Şimdilerde tekrar başladım ama çok endişeli kullanıyorum.Ya bana bir şey olursa ya bana olmazda aklıma bile getirmek istemiyorum ama yavruma bir şey olursa ne yaparım diye.Ve tabi ikimize birden birsey olursa canım eşim,babişimiz ne yapar diye.Anlarsınız işte insan her türlü sonucu düşünüyor.Bu arada blogumdaki videoda bir sorun yok canlar tekrar deneyin isterseniz.

  3. Gönlünü ferah tut, Filiz’cim. Araba kullanırken en önemlisi sakin olmak bilirsin.
    Hiç bir şey olmaz, bebeğini araba koltuğuna oturt ve gezmenin keyfini çıkarın birlikte

  4. çok hassas ince konular…
    küçük kızım bir ara anne sakın ölme ,beraber ölelim diye diline dolamıştı ,bazı dönemler daha yoğun oluyor ölümle ilgili kaygılar…
    bilgiler çok güzel teşekkürler…

  5. cocuklara anlataız gereken ne kadar cok sey var aslında… melis’e ameliyatı anlatmakta zorluk çekince psikologlardan yardım aldım.Vakti geldiğinde soracak ve öğrenecek bir çok şeyi…hazırlıklı olmak lazım…doğru kelimeleri seçmek çok önemli…

ÇocuklaÇocuk Özlem ☘️  📷 📚 

Blogger 📝 

Kategoriler

Copyright @ cocuklacocuk.com